GIYA MTHWAKAZI

Nanzi njalo ezinye izimbongi esizithandayo njalo esesizijwayele. UNokubonga Mpofu laye uyalila ngeKhorona. UMartin Mlilo uthukuthele udl’ inja ngalokhu okubonwe ngabanengi kusenzakala kuyole iviki iqala, abomthetho behlukuluza odade abathile kwelinye lamalokitshi koBulawayo. Uyadubuka, uthi ‘Akuvumi Ngithule’. Wena-ke uthini?

AKUVUMI NGITHULE

Akuvumi ngithul’ inhliziyo yam’ ivov’ igazi
Iklezulwe ngensimb’ ebukhali
Sidl’ imbuya ngoluthi,
Ngeqiniso siyigoqoza ngolim’ ixhwatha
Amapholis’ asidlisa luklubhu
Basigongoda njengogongodiw’ inja endala
Kanti sidleni soneni kabani?
Akuvumi ngithule.

Kulicala na ukuzalw’ esizweni sikaMthwakazi?
Kulicala na ukuzalwa kwandlunkulu?
Uthango ludl’ amakhoman’oqotho
Bengithi lingabavikeli bomphakathi
Kanti lingamaphimp’ akhif’ ubuthi
Ligcwel’ inzondo lobandlululo
Lisidlis’ imbuya ngoluthi
Kasisizo ziphepheli thina
Singabanini bomuzi
Kalihloniph’ amalungel’ oluntu
Akuvumi ngithule.

Lisibusa ngodlame lingondlangamandla
Lisiphethe ngochuku
Kanti silokhu singaphansi kwentonga yabamhlophe na?
Lal’ ijogwe likaSmith lalingenje
Inhliziyo zenu zilukhuni njengekaFaro
Likhwela lizehlel’ ebantwini
Lizenzel’ umathanda
Kukompunz’ idl’ emini
Akuvumi ngithule.

Ngithule yeb’ udadeweth’ ephohozwa ngibhekile
Alilazwelo lilolunya ngiyalesaba
Lichith’ igaz’ elingelacala
Lay’ imbongolo imbala ilelungelo
Ingaph’ ingalo yomthetho
Izinto zimi manzonzo nje?
Nant’ ilizwe libhujiswa ngamapholisa
Ovusa ikhanda bambiz’ umvukelambuso
Alibhek’ ilang’ alicine
Bamlanda phakathi kwamabili
Phinde siwulond’ umzila wakhe
Amathamb’ akhe akhukhuzwa zimpisi
Kodwa igazi lakhe liyakhal’ enkangala
Akuvumi ngithule.

Ipholisa lingaphezu komthetho na?
Umthetho kawudlal’ indima yawo
Akungabi lenkethabetshabi
Sonke silizwele umhelo lel’ ilizwe
Sonke siyalingana
Mthwakazi omuhle lina bokuthula loxolo
Inkantolo yiyo umlamulankunzi
Kungenani bethi indlela yenkantolo ayisalali nyoka
Inqe lenze loba yini
Ukuth’ izikliwi lezigebengu zamapholisandini
Zon’ ezingahloniph’ amalungelo oluntu
Kwamele zinathe inkezo yolaka lomthetho wesisekelo selizwe
Akuvumi ngithule.

Lay’ inkantolo kayingabheki ngalihlo linye
Kayingaqhol’ inj’ ebolileyo enuka phu!
Ngobande langenkiza
Khona kuliqaqa elinukayo
Ligolomb’ impi ngifunga umntanenkosi
Akuvumi ngithule.

Kuzosukuma intuli ezizosihitsha
Sisangan’ amakhanda, kuhlwe emini
Yekani ukuqal’ imamba isemlindini wayo
Mapholisa lani lonke bavikeli besizwe
Bambanisan’ isizwe sibenyanda nye
Lingasiyekeleli sidabuka njengengub’ endala
Akuvumi ngithule.

Martin Mlilo