GIYA MTHWAKAZI

Lamhla imbongi yokuqala esilayo ibe igiya ngoMkhosi weLanga lokuthakazelela i-Afrika, izwekazi lethu. Ezinye izimbongi ezimbili ziloba ngokwehlukeneyo. Ake sizwe ukuba zisiphatheleni lamhlanje.

INXEBA

Liyatshotshozela,
Liyafutha,
Lifuthela mina ngedwa,
Libuhlungu,
Limis’ ilanga saJoshuwa eBhayibhilini,
Limis’ umhlab’ ungazingelezi.

Oth’ uyaz’ ukuthi ngizizwa njani kazi!
Uyafanisela,
Yinhliziyo yam’ ekwaziy’ ukufutha,
Kayilibuz’ emuntwini lel’ ithuthuva,
Ilobomvu,
Njal’ ilamahwil’ amnyama.

Ongangaziyo kaboni hlupho,
Ongaziyo ngingamfihlel’ afihleleke,
Oseduz’ angazibon’ izinyembezi,
Angizw’ angizwele,
Alale behle,
Kodwa ngizakhangela ngedwa kuze kuse.

Lidla lichophelele samvimbi
Kothande ngenhliziyo yonke,
Lichwaz’ ubusuku lemini,
Licobodis’ inengi lemizamo,
Lithunukale ngenkumbulo yonke,
Ngoba konke kuyiletha sazifula zithel’ emfuleni,
Lophe ngamandla lel’ inxeba

Amanxeb’ othando kawachazeki,
Elam’ inxeba lelakho kawafani,
Sizwel’ ubuhlungu ngendlel’ ezitshiyeneyo,
Selapheke ngezikhath’ ezehlukeneyo,
Ngakh’ ungangitshel’ ukuth’ uyabuzw’ ubuhlung’ engikibo!
Lamabalabal’ asenhliziyweni yami kawuwazi.

Ilihlo lenyama kaliwaboni,
Ilihlo lenyama kalilifikeli,
Isandla kasilifinyeleli,
Lingadalwa yizenzo lamazwi lelatshwe yikho?
Kanjani sibili?
Ngilunywe yinyoka ngelatshwe ngobuhlungu bayo njalo?

Ungadlali ngenhliziyo!
Ungadlala ngokunye, hatsh’ inhliziyo!
Nxa ungaz’ ukuth’ ufunan’ ungayisondelel’ inhliziyo!
Iqakathekil’ inhliziyo!
Iyinziki yakho konk’ inhliziyo!
Akuphilek’ ilenxeb’ inhliziyo!

Libuhlung’ inxeba lothando,
Lifuthela wena wedwa,
Lifiphalis’ ukuphind’ uthande futhi,
Likutshengis’ amang’ ethandwen’ oluqotho,
Likukhomb’ inkohlis’ ezenzweni zeqiniso,
Liyaphola nini kengibon’ uthando lwangempela?

Onesimo Ngcotsha Mpofu