Awusunduzele eceleni umganu eseke wadobha iqatha lenyama, achiphize inyembezi umuntu omdala, ngemva kokungena kombiko kumakhala ekhukhwini omazisa ngendodana yakhe  ebangwa lezibi khonale kweNingizimu Afrika. Azizwe umzimba wakhe utshaqa engasenguye, agcwale ukwesaba.

UsekaMbusi kunyanga kaNhlolanja ungcwabe udadewabo onguye obefunga ngaye. Ufa nje udliwa yilo leli ihobahoba lomkhuhlane weCovid-19. Ngenyanga kaMbimbitho ungcwabe umzawakhe khonale eSeshanke, kambe kakaboli lokubola, nanku namhlanje sekuhlatshwa umkhosi ukuthi uMbusi, indodana yakhe, layo isikhangela ngelimhlophe khonale eNingizimu Afrika.

Kuthe kungena umbiko kumakhala ekhukhwini, ubethi athibe iphango nanku phela usuke ekuseni labafana benkomo. Amemeze umkakhe unakaMbuso, ngelivevezelayo eligcwele ukwesaba losizi. UnakaMbuso aze ngokuphangisa laye engasenguye, afike azilahle phansi duze lomyeni wakhe. UsekaMbuso ehluleke lokukhuluma, amane amqhubele umakhala ekhukhwini.Athi nxa eqeda ukufunda lowombiko avele athwale izandla ekhanda, zifane lempondo zikaNgoqela, awuhlabe awulawule.

Zehle kubo bobabili kungabikho othulisa omunye, kuze kuthi ngelikade bathule. “Okwalonyaka sizayibona inkalo icwayiza ngifunga uMabumba oqonde  iphane.  Lumkhuhlane weCovid-19 uqonde ukuvala umuzi ngehlahla,” useka Mbuso ekhuluma ekhangele phansi .  

“Khona singayafika njani khonale koBulawayo nanko lemota zivaliwe ukuhamba?” kubuza umkakhe unakaMbuso, ekhuluma ngelizwi elinciphileyo, esitsho edonsa amafinyela ebeka iphika.

Sonke lesi isikhathi bebezidla izibindi njengofudu becabanga ngabantwana bakadadewabo odlule emhlabeni ngenyanga kaNhlolanja. Abantwana babefunda khona koBulawayo kodwa kuthe kuqala iCovid-19 izikolo zavalwa, nampo-ke abantwana sebetshona emabholohweni sebeze bafunda lokuhotsha okudakayo. Lowo oyintombazane bathi usezithwele. Abantwana zanele ukuvalwa izikolo baphenduka umlalandlela, abasabambeki, abasakhuzwa muntu.

“ICovid-19 le izathi iphela umhlaba awusoze ubuye ulunge futhi,” unaMbuso edobha umakhala ekhukhwini ewufundisisa kakutsha umbiko lo otshaqisa igazi. UsekaMbuso lomkakhe bathengise inkabi ezimbili ukuthi bavule ivinkili lokuthengisa ukuze baziphilise, nanku phela bona sebemxhiliba, sebehamba ngezintathu, kodwa akusaphumelelanga lokho ngoba amabhizimusi avalwe ngenxa yeLokhudawuni, umzamo wabo wokuvula ivinkili kwaba yize leze. Nxa bekucabanga lokhu kuvele kucike imzimba ukuthi inkabi ezinjeya zahambela ize leze.  Kuzathiwani pho ngoba labo bebezama ukuthi bathole imali yokondla ingane, nanko phela lowo owesibili yisicubu, uhlala kubodokotela esiyangena emtshineni yabelungu njengoba elomkhuhlane wezinso. UMbuso, izibulo lakhe yilo ebelibanakekela, kodwa nguye osebanjwe umkhuhlane weCovid-19. Ngempela umuzi kasekaMbuso wembeswe yifu elimnyama, sekuhlwe phambili, kwahlwa emuva. Yinsumansumane le.

Kuthe nxa lithi qobhi kunina uMbuso wabe esithi, salani kuhle. Wabe usumnqobile umkhuhlane wegcikwane leCovid-19. Kwangena njalo umbiko kumakhala ekhukhwini obika imfa. Bakhala okuzwisa usizi abantu abadala, kwabikelwa izakhamizi ukuthi umgcwabo uzakuba khonale eNingizimu Afrika ngoba imingcele ivaliwe, zingekho izimota ezihambayo. Wangcwatshwa khonale uMbuso, abazali bakhe bengekho ngitsho khona ukubhonga emswaneni. Wonke umuntu wakhala ngayo iCovid-19.

“Sesifelwe ngumntwana, ibhizimusi lehlule, umntakadadewethu uzithwele, lokhu okungumfana sekubhema okudakayo, olandela umuyi ulesifo sezinso, yeka ulunya lwakho Covid-19,” usekaMbuso ekhuluma kusihlwa. Wayekhuluma sengathi usephambene, ake achaye izandla ekhombisa ukuphelelwa ngamandla. UnakaMbuso laye aphendule ngelokuphelelwa ngumoya, athi, “Thina Baba sizakufa singangcwatshwa muntu. Sizadliwa zimpisi, amathambo akhukhuzwe yizinja.”

Ngeqiniso iCovid-19 ilolunya olwesabekayo. Yeka  izigigaba zayo lodonsi lwayo esika okwedlula insingo esika nxazonke.