LAPHA LALAPHAYA – LOKHU LALOKHUYA

Ubuntu yikuzithoba lokuzehlisa. Siyabathanda abantu abazehlisayo, abazithobayo. Balobudlelwano obuhle labanye abantu, ngoba abazazisi. Abaziphakamisi. Abalabo ubuminamina lokuzitshaya isifuba. Umuntu olobuntu ngozithobayo. Uyakwazi ukuthi laye ulamaphutha athile, ulokwehluleka okuthile, ulobuthakathaka obuthile empilweni. Kazi konke. Kazitshayi umaningindaba. Uyakwazi ukuhlonipha abanye abaphakamise ngalokho abahle ngakho. Ngaleyondlela uyathandeka njalo uba lobudlelwano obuhle kakhulu labanye. UMfundo wasuka waba lijaha eliphakemeyo…

Isaga lesi sikhuluma ngenja. Izinja ziyawathanda amathambo. Zilamazinyo aqinileyo kakhulu aqhoba amathamba aqinileyo. Ziyawathanda amathambo izinja. Lapho okuhlatshwe khona isifuyo, abantu sebedle bakhukhuza amathambo, kwasala abangawenelisiyo, angesimakleza; sebegqule bahotsha leminkantsho, bayazijikela izinja amathambo lawo. Ziyancintisana-ke izinja ukugama lawo mathambo loba ukuwadobha lapho ajikelwe khona, ziqhobe-ke zincinde. Inja iyananzelela ohlala eyipha amathambo. Ayisuki kuye. Ihlala ikhangelele…

Ungaze ubuze ubani lobani ngobuntu, uzwa bonke bekutshela ukuthi ubuntu yinhlonipho. Yikho okusobala ngendlela emqoka. Kulesiga esintwini esithi, ‘Ihlonipha lalapho engayikugana khona’. Lapha kukhulunyw ngentombi. Intombi nxa isebukhweni ibonisa ubuntu bayo ngokuba lenhlonipho. Ihlonipha wonke umuntu kwabozala. Inhlonipho yenza ithandeke. Abayithontisi bonke ekhaya bebuka ubuntu bayo. Nxa kuthiwa ihlonipha lalapho engasoze yendlele knona, lokho kubonisa…

UMage wayehlala exwayisa umngane wakhe owayenguthathekile, eduma lalaba, adume lalabaya. Kwelinye ilanga wangena endlini yabo yokulala esikolo engumtshoko ehlahle amehlo, wafika wazijika phezu kombheda wakhe ephefuzela. Wamangala umngane wakhe uMage wathi, “Sekutheni ungena njengomvundla okhuthwe luhlamvu lombhobho Geze?” “Mage, besengiziphosele emalahleni. Bengizafela amafufu njengegundwane.” “Kwenzenjani? Hluba indlubu ekhasini bo.” “Wena!” ehlalela phambuli embhedeni wakhe. “Ngizwe…