GIYA MTHWAKAZI

Mthwakaz’ omuhle ngiyabonga labo abamemethekisa bachela isinxuso sami indawana yonke. Zizwile imbongi ezintsha zasabela. Ziyathuluka inkondlo. Kagiye uMthwakazi.

Ngithanda ukwazisa lezizimbongi ezintsha ukuba, ngiqoqa iqoqo elitsha lezinkondlo engithemba zizaphuma ogwalweni olutsha lwezinkondlo unyaka ka2020 ungakagoqi. Zonke inkondlo engizamukelayo zizangena kuqoqo elitsha njalo inye ngayinye umniniyo uzathola isibongo esifaneleyo. Lezizinkondlo kufanele zibe ngezintsha ezingakaze zidindwe. Ezimbalwa zizangena kulesi sigcawu ukukhuthaza abanye abalogqozi oluvilaphayo. Inye ngayinye engena kulesisigcawu ihle ivune ingxenye enkulu yesibongo.

Njengobana ngitshilo, lamhla silembongi ezine ezintsha kulesisigcawu. Ake ubale ukholise ukujula komqondo lobuciko bolimi, unambithe. Asiziqhenyeni bo ngembongi zethu lezi eziphakamisa ulimi lwethu, ikanti njalo zisilola ukuba kesijulise imicabango ngempilo le esiyiphilayo.

KWAKUNGENJE

Inyanga yayiceca ngomkhumbi
Izalukazi zishab’ umkumbi,
Lin’ inyang’ iz’ iyekufa
Zigcwale zize ziphuphum’ iziphala
Sivuke siholel’ inkukhu nsuku zonke
Lazo zidobhe zize zidinwe
Lezo nsuku seziyinkumbulo nje.

Mkhumbi ban’ ongesimkhumbi?
Mkhumbi ban’ othwel’ indlala?
Mkhumbi ban’ oquketh’ umoy’ otshiy’ isinyay’ emakhaleni?
Mkhumbi ban’ opheth’ eliphelel’ emafini?
Mkhumbi ban’ otshis’ uhaqaz’ ihwanqa?
Mkhumbi ban’ owendlal’ indlal’ enkundleni?
Bayibabaze lasemaphandleni.

Inkanyezi zawenyany’ umkhumbi
Zakheth’ ukuhambela kude,
Ilanga lalangazelel’ ukuhamba lodwa
Inyanga yanyakaza phakathi kwawo yaze yafa.

Zingaze zicube ngemihlan’ iminyaka
Ziyabe sezilala phezu kwamankonyane.
Ekweluseni sisidl’ idolonkonyana
Angikhulumi ngelihlo lenkomo
Sitshona sisuth’ izadenda
Eziziben’ ekhal’ ungqetshu.
Namhlanj’ abafana sebeguliswa ngaqandayo
Angatshon’ engadlang’ uyakumangalel’ usal’ umangele
Umangaliswe yisimanga salokh’ okumangalisayo.

Selisina ligcwigcwiza
Sekulinywa ngembolisamahlanga
Kukhanzingw’ amabele
Kayisosiw’ ingqwaqwa, singeyokugayiswa
Inkukhu kazisathokoziswa ngamathuku
Sezivalelwa ziholelw’ ilanga selisenkanda
Kwakungenje!

Iziphala zibeth’ umoya
Ovuniley’ ulomgobh’ othelel’ ebusuku
Ozaciley’ ulomoy’ omubi
Okhulupheley’ udla kakhulu
Ongelamazinyo ngodl’ inyama yomuntu
Insingizi sezifuywa
Inkanku sezisosiwa
Empeleni kwakunganje.

Onesimo Ngcotsha Mpofu