GIYA MTHWAKAZI

Lalamhla ngiliphathele imbongi ezinengi Mthwakaz’ omuhle. Zigiya ngobuciko.

Kodwa, kuqala ngifisa ukuphinda njalo esengike ngakutsho. Ngithanda ukwazisa lezizimbongi ezintsha ukuba, ngiqoqa iqoqo elitsha lezinkondlo engithemba zizaphuma ogwalweni olutsha lwezinkondlo unyaka ka2020 ungakagoqi. Zonke inkondlo engizamukelayo zizangena kuqoqo elitsha njalo inye ngayinye umniniyo uzathola isibongo esifaneleyo. Lezizinkondlo kufanele zibe ngezintsha ezingakaze zidindwe. Ezimbalwa zizangena kulesi sigcawu ukukhuthaza abanye abalogqozi oluvilaphayo. Inye ngayinye engena kulesisigcawu ihle ivune ingxenye enkulu yesibongo.

Lamhlanje zine izimbongi ezigiya kulesisigcawu. Ngezintsha lesesike sahlangana lazo. Asiziqhenyeni bo ngembongi zethu lezi eziphakamisa ulimi lwethu, ikanti njalo zisilola ukuba kesijulise imicabango ngempilo le esiyiphilayo. Hayi-bo, ukutshelwa yikuncitshwa. Ngena enkundleni uzizwele.

NGIYAZISOLA

Ngikhala zize zome zodwa
Onginakayo kakho loyedwa
Angithuliswa muntu,
Ngoba lami ngingazange ngibelobuntu.

Abadala babengilaya,
Mina ngobuqhalaqhala ngala,
Zazingitshil’ ezab’ inkulumo
Ngazithatha ezam’ izinqumo
Ngazenza kungela mvumo,
Isimilo sami singiguqul’ isimo.

Namuhla ngiyazisola
Ubuqhalaqhala bam’ abuyikuqhela
Ngizw’ ubuhlungu, kuyahela
Ngab’ impilo yami ngayihlela,
Hatshi ukuthi ngibe libele lendlela
Nanku sengiphila ngokuy’ esibhedlela.

Namuhla sengihlabela u ‘Ngabe’,
Yon’ ingoma yesilima;
Ngabe ngalayeka bengilaya,
Ngabe ngalimuka bengilimukisa,
Ngabe ngakhuzeka bengikhuza,
Ngabe ngaxwayiseka bengiph’ izixwayiso,
Ngab’ isikhathi siyabuyel’ emuva,
Bengizaziphatha kuhle.

Kunamuhla ngiyazisola,
Bengingeqiwa yibhulugwe
Ukuthi ‘Hayi’ bengingakwazi,
Sengilomthwal’ ongela mnikazi
Kungenxa yokujah’ ukukhula.

Sengizigugise ngimncane
Ngizaba lomntwana lami ngingumntwana
Sengizivalel’ amaphupho ami
Azisafezek’ izifiso zami
Selitshabalel’ ithemba lami
Sibili ngiyazisola.
Ngizakwendela ngaphi nginje?
Ngizaba ngumcaba osal’ emasini
Isibongo somntwana ngizasithini?
Ngiyazisola ngokuba lihlongandlebe,
Sengibotshwe ngakade ngiwakhanda.

Perfect Ncube