Igwala ngumuntu ongelasibindi ovikana lobunzima obubhekane laye. Ubugwala ayisiyo into enhle loba ebukekayo. 

Isaga esithi, ‘Kwabo kagwala akulasililo’ sande ukusetshenziswa nxa umuntu ephunyuke entweni embi ebikade ingamehlela ngoba ezisusile kuleyongozi. Asithi abangane ababili bafisa ukuya endaweni thile, kodwa umtshayeli webhasi eya lapho uyaziwa ukuthi uyanatha njalo usuka agijime ngesiqubu, besekuthi omunye kubangane ale ukukhwela ahambe ngaleyo bhasi. Ingasuka ibhewuke ngenxa yesiqubu esibi somtshayeli, zilimale izihambi ezinengi, abantu abambone esala emuva lo umngane bangatsho bathi, “Uzincedile ngokusala, ngoba ngabe lawe usulimele. Kwabo kagwala akulasililo.”

Kuhle ukuba ngumuntu olesibindi. Zinengi izinto eziyinqaba ezifezwa ngabantu abalezibindi. Ijaha uDavida waqonda isiqhwaga esasisesatshwa ngama-Israyeli wasibulala. Waba liqhawe. UDanyeli waba lesibindi sokwala ukulandela umthetho owawumiswe yinkosi waqhubeka ethandaza endaweni yakhe njengenhlalayenza. Wayelesibindi ngoba wacina ejeziswa ngokuphoselwa emphandweni wezilwane. Abantu abangamagwala babezavele nje bangakwenzi okubafaka engozini. Ubuhle bokuba ligwala, loba kuseyiseka ngezikhathi ezinengi yikuthi lowo muntu uyavikana lengozi. Kwesinye isikhathi kuba kuhle ngoba umuntu esebenzisa ingqondo ukuze avike ingozi. Ngakho, musa ukwenza okungakufaka engozini, ngoba, kwabo kagwala akulasililo.

~ Barbara Nkala