Ungaze ubuze ubani lobani ngobuntu, uzwa bonke bekutshela ukuthi ubuntu yinhlonipho. Yikho okusobala ngendlela emqoka. Kulesiga esintwini esithi, ‘Ihlonipha lalapho engayikugana khona’. Lapha kukhulunyw ngentombi. Intombi nxa isebukhweni ibonisa ubuntu bayo ngokuba lenhlonipho. Ihlonipha wonke umuntu kwabozala. Inhlonipho yenza ithandeke. Abayithontisi bonke ekhaya bebuka ubuntu bayo. Nxa kuthiwa ihlonipha lalapho engasoze yendlele knona, lokho kubonisa ukuba ayikhethi. Ibuswa yinhlonipho. Lalapho engendelanga khona iyatshengisa inhlonipho efananayo.

Ubuntu yinhlonipho impela. Umntwana uhlonipha umzali loba omdala. Omdala laye ahloniphe umntwana. Ukwenza okuhle okungayikhahlameziyo ingane yikuyihlonipha. Abantu esibathandayo empilweni esifisa ukuba njengabo, yibo laba abalenhlonipho. Abalalo ubandlululo. Abasikhangeleli phansi. Abadeleli. Abazigqaji njalo abazifuneli okwabo. Bayakwazi ukuqakamisa abanye abantu. Balomusa njalo bagcwele intobeko lokubekezela.

Ake uzihloke ngalokho okuqanjwe ngaphezulu okubonisa ubuntu. Kukhona lapho osilela khona na? Uyenelisa ukuguquka uzame ukulandela amanyathela afaneleyo awenhlonipho. Hlonipha bonke abantu. Yibuntu obupheleleyo lobo.

Barbara Nkala