VUKA MNTOMUTSHA!!

Kuhle, kuyikuhlakanipha ukuxwaya indlela elameva. Ingabe imfitshane, izakufikisa masinyane enjabulweni, kodwa kungenzeka phela ulaluke ungasafikanga kuleyo njabulo ususebuhlungwini. Indlela elameva imbi. Akulula ukuhamba uwaceza ameva. Amanye uyabe ungawananzelele uhaluzela. Uzwa ngobuhlungu usuhlatshiwe. Kubuhlungu ukuwabangula nxa esethe ntwa enyameni. Kwesinye isikhathi atshona kakhulu, ayekelwe aze adale ubomvu, unyawo luvuvuke umuntu esehamba eqhula. Nxa sekukhanywa leso silonda sokuhlatshwa, atutuze aphume-ke lobomvu ameva. Kodwa kwesinye isikhathi umuntu aze aye esibhedlela ukuthi akhutshwe khona. Kudala ubuhlungu. Umuntu ucina ephuthelwa ngezinye inhlelo ezinhle esebuhlungwini. Sithola amazwi la komunye wabaPhrofethi abakhulu eNcwadini; UJehova uthi: “Manini emahlanganweni emigwaqo likhangele; libuze izindledlana ezindala, libuze lapho okulendlela enhle khona, lihambe ngayo, lizathola ukuphumula kwemiphefumulo yenu. Kodwa lina lithe, ‘Kasiyikuhamba ngayo’” uJeremiya 6:16.

Bengivakatshelwe ngumzala wami kuthangi, edanile, ingekho intokozo kuye. Ngithe ngibuzisisa ukuthi kwenzenjani engachelesanga, waqala wawisa iphika njengumuntu okhatheleyo obegijima emjahweni, wasesithi,

 “Mzala, abantwana! Ongazalanga ungcono!” Ngimkhangele enhlamvini zamehlo ngabona ehlengezela inyembezi. Waseyilandisa indaba emkhexa amathambo. “Mzala, nxa sasibizwa esikolo losekaThembani, sasicabanga ukuthi umfana bamqambela amanga. Kodwa saze savuleka amehlo sabona inguquko eyayisikhona emfaneni, sazama ukukhuza. Uxotshiwe esikolo uThembani mzala. Esikolo bathi uyimvubelo embi ezakona abanye. Mzala ngitshaywa likhanda ngilapha. Sizamuthini engakaya? Uyanatha adakwe. Uyabhema. Usephila ngezidakamizwa. Futhi uyantshontsha endlini ukuze azuze imali yokuthenga okudakayo. Kadli ukudla okufaneleyo ngesikhathi, njalo kasagezi. Yimbamba ngamandla. Usecakile umntanami, sikhangele. Amehlo la asehlala ebomvu engani ngawesigebenga. A, uThembani bakithi!” lapho zasezijuluka inyembezi. Ngangingakulindele okungako loba sasesike sezwa ukuba uThembani uselihlongandlebe. Ngisondele kuye umzala ngimupha okokwesula izinyembezi, ngathi, 

“Awu Nkosi! Phepha mzala wami. Phepha!” 

“Usiyangisile umntwna lo. Ayisekho injabulo emulini. Kalaleli, kasizeki. Ithemba alibulali mzala. Sesisesabela abanawakhe. Uzaphetha eyini? Isikliwi esihlala emigwaqweni?”

“Bakithi, ithemba alibulali mzala. Lingeke limlahlele ngaphi.” 

“Ayisikho kodwa mzala,” esekhala ephumisela unakaThembani. “Izolo ntambama sibone sesizofuqelwa okuyinkazana okuthiwa kulomthwalo kaThembani. Hi-i-i, hi, hi! Ngoneni Thixo? Hi-i-i, hi, hi, hi!” Lapho beselichitheka idamu lezinyembezi zosizi, mina sengizama ukumduduza umzawami. Ngimduduze ngokuthi sekungcono sidinge abalolwazi olungcono ayesizwa khona umfana. Kodwa izimali ezifunakalayo ukuze athole usizo lolo lokuthi atshiyane lezinto lezo ezilimazayo ziyesabeka. Alukho ulutho lwamahala.

Mntomtsha, qaphela ukuhamba ngendlela elameva. Kanengi kulokuxwayisa okukhona okuvela ebazalini, ezikolo, emasontweni, lakwabanye abangane kunye lezinhlanganiso thile. Lalela, uxwaye abangane abakhokhelela kokungalunganga. Ukuvikela ukuhlatshwa ngameva kungcono kulokubangulwa ususebuhlungwini. Akulula ukuthi umuntu osesigabeni sikaThembani aphume masinyane endleleni yameva. Isimo akuso sesiletha ukuhlulukelwa emulini, sekubulele intokozo. Sokumele abazali bakhuphe inhlawulo enkulu ukuthi asiwe ezindaweni lezo ezisizayo. Abazali abanengi abalayo leyomali. UThembani sephazamise indlela enhle yokuphutsha isikolo sakhe. Sephambanise lomunye njalo wamankazana aseyaphuthelwa lithuba lokuqeda kuhle isikolo. Kalayo imali yokuqala umuzi. Kakafiki esigabeni sokuba ngubaba womuzi angelawo. Kasebenzi. Indlela elameva imbi, ibuhlungu.

Mntomtsha, ixwaye leyondlela. Baleka kuyo. Buza indlela eqondileyo ulandele yona ube ngumuntu olobuntu ongalethi ihlazo lobubi kwabo. Vuka Mntomutsha!

Barbara Nkala