“Umuntu ngumuntu ngabantu!” Yisitsho sesintu lesi esiveza ubuntu bethu. Awungazake ube ngumuntu, kuthiwe ungumuntu, bengekho abanye abantu. Ubani lobani uyabaswela abanye abantu ukuthi bamazi, bamthande, bamazise, bamhloniphe, bamfudumeze, bahlalisane kuhle laye. Yibuntu lobo. Siyabuqakisa, siyabuthanda, siyabufisa kwabethu ubuntu. Buveza indlela yesintu yokuphathana kwabantu. Okuhle njalo okubusisayo ngobuntu yikuthi buhambelana lezindlela zokholo lwesiKhristu eziphakanyiswa nguNkulunkulu.
Sengezwa kanengi ukuthi esiLungwini ungafika unganxuswanga besidla, abazikhathazi kangako ngokuthi bakunxusele ethebulini. Ikanti esintwini sakhula sifundiswa ukuthi isisu somhambi asinganani. Singangophondo lwempunzi. Kungafika owemzini kudliwa, laye uyanxuswa ukuba ageze ahlephune labanye isitshwala. Ingqondo lentethe liyacuthelwana, lanele wonke. Laba abathukuza izitsha zabo emsamo nxa besizwa othi, “Ekuhle!”, babuswa yibuhwaba, ubugovu, lokuswela ubuntu.
Ikhona indoda eBhayibhilini eyatshengisa ubuntu obumangalisayo lapho ifikelwa yizethekeli. Indoda leyo yayithiwa ngu-Abhrahama. Kuthiwa ngolunye usuku, ehlezi emnyango wethente lakhe, wathi mehlo suka, wabona amadoda amathathu emi eduze lapho. Habe, zaziyizethekeli. Katshonanga ebuza ukuthi bangobani, bavela ngaphi. Wahle wathi lothu, waphanga wabemukela, wabanxusa ukuhlala baphumule emthunzini wesihlahla. Nango edidizela, belethelwa amanzi okugeza izinyawo. Waba matasatasa lemuli yakhe belungiselwa ukudla okuhle. INkosi yayikhona phakathi kwalezi zethekeli. Yathokoza kakhulu ngakwenzileyo. U-Abhrahama wayeyinceku kaNkulunkulu elokholo olumangalisayo. Wacina ethenjiswa ingane engeyakhe loSara, umkakhe lobanje basebebadala, sebegugile. Kodwa uNkulnkulu kehlulwa lutho. Lokhu sikubona kuGenesisi 18:1-15. Ikanti njalo sibala la amazwi sikhuthazwa ngokwamukela izihambi. INcwadi ithi, “Lingakhohlwa ukwamukela izihambi, ngoba ngokwenzanjalo abanye abantu bamukela izingelosi bengazi” kumaHebheru 13:2.
Wena-ke mzalwane? Ubuntu bakho bunjani? Buyancomeka na, kumbe buvele abukho? Ubuntu lisiko lethu elihle esintwini. Bubonisa ukulunga. Ubuntu buhle phambi kobuso beNkosi. Bugubha izibusiso zeNkosi. Phila ngendlela yobuntu uthandeke ebantwini lakuNkulunkulu.

Barbara Nkala

***

Okwalanhla kwanele Mthwakaz’ omuhle! Siyafisa ukuzwa kuwe ukuthi isigcawu lesi sikuthinta ngandlela bani. Siyalangatha ukuzwa ukuthi eyakho imibono ithini ngoba ulawo umcabango ongasisiza ngawo. Siyanxusa. Asibeni selimeni lokukhuthaza lokuphakamisa ulimi lwethu. Hlaba eyakho indima ngo2020 uyiphutshe.
Ukhumbule phela ukuthi esalela muva ithiwa xhaka yizinja.
Ngiyalithanda, njalo ngiyabonga!

Gogo Nkala