Ekuhle Mthwakaz’ omuhle!

Sitshilo kuviki elidlulileyo ukuthi sizama eminye imizamo ukuthi sibe banengi abangena kulesi sigcawu. Kuviki elizayo, sizabe sesile khasi kuFacebook. Lona lizaba semehlweni abanengi libe-ke ngubizabiza. Bana uqaza wena kaMthwakazi. Sisonke asiluphakamise ulimi lwethu.

Hatshi-ke, ziyagiya imbongi zikaMthwakazi. Ziza lazo izinkondlo ezilemibuzo efuna impendulo. Ziyakhuza, ziyaxwayisa, ziyacebisa, ziyafundisa, ziyakhuthaza. Ubalisile ngomfutho omkhulu okaMlilo kuviki elidlulileyo ngegugu lamagugu. Kambe wena uyaligogosa na lelo gugu lamagugu? Zibuze uziphendule.
Nansi imbongi yethu osekunsuku sayicinayo, uThabo Dube esethula umbuzo ngemitshado yalamhlanje. Phela umtshado uqakathekile. Zibalele uzwe ukuthi uthini. Wena-ke, uthini?

MITSHADO BANI LE?

Yini le nje, yini le?
Ngamadlwan’ imtshado yakulez’ insuku.
Batshada lamhlanje, kusasa bayehlukana.
Izolo bekuyingotsha lenswabanda,
Lamhla ngumangoye legundwane.
Babonana lamhlanje kuWhatsapp,
Kusasa nje lokhu sebebizana udali lobhebhi.
Kabazani lokwazana kodwa sokuthenjiswan’ ucansi.
Kujahweni umjah’ ungowamabhiza
Bazane bafundana nini?
Osethe ukugijima yikufika ngubani?
Angithi lozihambelayo pholephole
Uyafika laph’ ayakhona.
Kujahweni kengibuze mahlabezulu?

Thando ban’ olwakhelwa phezu kwesithembiso socansi?
Lulempande yini lolo olwakhelwa phezu kwamanga?
Zikuph’ izalukaz’ ebezikhwaza kudladlazek’ umzimba
OMakhulu abebelaya ngomendo?
Kusatshunyayelwa kukhuthazwa
Ngobuhle bomtshado,
Kambe abafundisi bakhona yib’abangayisibo na?
Yibo asebebhidliza imitshado yabantu na?
Yimbuzo esinduzanayo ekhanda lami leyo.

Ngempela kalusekho olweqiniso uthando.
Olufumanay’ uthol’ igugu lamagugu.
Kalugodle ngezandla zombili lungamphunyuk,
Asal’ ebamb’ insib’ udwayi sephaphile.
Bangena emtshadweni
Bengalungiselelang’ abakulezinsuku.
Kalivez’ iqiniso ubaba kumama
Loba ephethwe yingculaza,
Lomama laye wala embe phansi
Ukuthi ubevele elibele lendlela.
Yibuhlakani kumbe yibuphukuphuku
Uthando luba yisiphofu
Bese belibala ukuhlolwa igazi.
Pho mhla liphumay’ iqiniso
Kosuka kube yini?
Ayisikuthintitheka kwawo umtshado?
Umtshado angithi yikuzichay’ egceken’
Iqiniso libe mgceke.
Pho kuyozalwa nkomoni
Nxa umtshado usakhelwa phezu kwemfihlo ezingak?

Sutshintshile lumhlaba bo,
Ubolil’ impela.
Obekuqakathekile akusaqakathekanga.
Umendo awusaqakathekiswa
Osekumqoka yikuzalisana.
Iqiniso linyamalele
Amanga yimpilo yamihla ngemihla.
Inoth’ iyaphela, lobuhle butshabalale,
Loba kunjalo, ababe nyamanye
Njengokuthembisana kwabo betshada.

Awuthunyelwa gundwane yebo,
Awukho ongathunqi ntuthu.
Khepha,konke lokhu akuwufaki mgoqo umtshado.
Zine eziqakathekileyo izinto emtshadweni:
Ukubekezela, uthando, iqiniso loxolo.
Zozine ziyawumis’ umtshad’ uqond’ uthi nta!

Thabo Dube