IZAGA

Kudala, ngisengumntwana ngangingasizwisisi isisusela salesi saga. Ngangiyizwa inkulumo yokuthi ‘Selidumela emansumpeni’ ngacina ngizwisisa ukuba isiga lesi sitsho ukuthi okuthile okufanele kwenzakale sekuseduze ukuba kwenzakale loba kupheleliswe. Ngangisazi izulu liyilo elidumayo kodwa ngangingazi ukuthi ibala elithi emasumpeni litshoni. Mina ngangisazi insumpa. Liqhutshana elimnyamana elibutshelezi loba lingesilokho elimila ebusweni bomuntu loba ngaphi emzimbeni, ibala lalo lingafani lesikhumba salowomuntu. Kuthethe isikhathi-ke ukuba ngizwe ngokunye njalo okubizwa ngalelibala. Amansumpa ethunga.

Nxa kusengwa ekadeni, kwakusetshenziswa amathunga, iziganu ezibazwa ngezigodo. Iziganu lezo zazilezibambo emaceleni. Isiganu sasisiba lezibambo ezimbili, izigojwana eziqaphele ngaphandle kwethunga zenziwe ngezindlela ezahlukileyo. Izibambo lezo zaziphezulu, phose emlonyeni wethunga. Ngakho, nxa umuntu esenga uchago luntshazela ethungeni, umdumo womsindo wakhona wawehlukile nxa kuqala ukusengwa, wehlukile njalo nxa seluphakathi laphakathi kwethunga, ikanti wehlukile nxa uchago selubanga ukugcwala ethungeni selulegwebu phezulu. Luyabe selubanga ukulinganisana lezibambo zethunga, amansumpa. Kulapho-ke okwakuthiwa selidumela emansumpeni. Ithunga, njengezulu selidumela emansumpeni, litshengisa ukubana selizagcwala. 

Siyatshiwo-ke lesisaga kukhulunywa ngokuba ukuvivinywa sekuseduze; loba ukufa sekusondele nxa umuntu egulela ukufa; loba esinye njalo isigigaba esesiseduze ukwenzakala. 

Barbara Nkala