Umangoye Selala Eziko

Isaga esithi Umangoye selala eziko sitshiwo nxa kukhulunywa ngendlala ekulowo muzi. Ngemfanelo, umangoye kasondeli eziko ngoba kuyatshisa lapho. Kuhlala kubaswe umlilo. Kwamanye amaziko kulegojana eligejwa phakathi laphakathi kweziko ukuze lanxa umlilo ucinywa kusale kulamalahle atshisayo azaphemba umlilo ngelanga elilandelayo. Ngakho-ke, iziko yindawo ehlala itshisa nje loba ikhudumala. Angeke-nje alale eziko umangoye kutshisa loba kukhudumala ngoba sengahle akhanzingeke nje.

Kodwa kungabonakala umangoye esesithi bunyalala eziko atshaye isithongwana, lokho kuyabe kukhomba ukuthi sekunsuku kwacina ukubaswa umlilo lapho. Umlilo ubaswa ukuthi kuphekwe loba ukothiwa nxa kuqanda. Esintwini sakithi kwakuphekelwa eziko. Ngakho, nxa kubonakala umangoye esezigoqa alale eziko kutsho ukuthi kulendlala kulowo muzi. Awusabaswa umlilo ukuba kuphekwe. Ukudla okunengi kuyaphekwa eziko kudliwe. 

Ungezwa-ke abazixoxelayo omunye esithi, “Yekela wena, umangoye selala eziko koMpala. Abantwana badla inqweqwe zomlomo.”  Yebo, kuyabe kulanjwa koMpala. Ukudla inqweqwe zomlomo ngesinye isaga esikhomba indlala kulowo muzi. Nxa umntwana elambile imilomo iyoma ichachambe ihawulise besekutshiwo-ke ukuthi udla inqweqwe zomlomo  lowo mntwana, kukhomba yona indlala. Umangoye uyabe eselala eziko.

Barbara Nkala