Abebekhona kuMvuselelo

Evikini yokuphela kwenyanga kaNtulikazi mhla egqiba esithi 31 ku2019, ngibusisekile kakhulu ukuba semhlanganweni owawunxuselwe abanengi. Wawungumhlangano weMvuselelo Yolimi Lamasiko EsiNdebele. Umgcinisihlalo wayenguMnu Christopher Moyo, umbalisi omdala. Wayekhona uMakhumalo, lokaSiqhoza uSithembile. Babekhona oMnu Timon Mabena, umlobi omkhulu uMnu Phineas Ngobiwa Mnkandla, uMnu Mark Ndlovu, uDr Sifelani Moyo, kunye loBaba uMnu Mzimela. Laba yibo abakhokheli benhlanganiso.

 

                              Isaac N. Mpofu      

 

UMqondisi wale inhlanganiso, uMnumzana Isaac N. Mpofu, owasebenza kakhulu ezikhundleni eziphakemeyo kwezemfundo, njalo ongumlobi omkhulu, wachaza lokhu okulandelayo; ukuthi iMvuselelo Yolimi Lamasiko EsiNdebele yinhlanganiso esemthethweni eyabhaliswa njengeTrust ukuvikela uMthwakazi. Ukuvuselela kujonga into esifile loba esisifa. Ulimi lamasiko sekwadelwa sekungathi kuyafa. Asingayekeli ubuyithi busifa. Ngakho kuqakathekile ukuluvuselela ulimi lwesiNdebele.

    Inhlanganiso le iqakathekisa ukuthi singuMthwakazi. Asikuthande khona lokho siziqhenye ngakho. Ulimi lubumba ubuyithi bethu, kugoqela ukukhuluma, lamasiko lenhlalo yabantu. Inkosi yasibutha yasenza saba yisizwe. Ubuzwe bethu buyaphila. Sikhuluma ulimi olwabunjwa lwaphelela. Kodwa kuyavuma ukuba lwakheke luye phambili. IMvuselelo Yolimi Lamasiko EsiNdebele iqakathekisa ukuthi ulimi lukhulunywe kuhle, lungakilizwa.     

  Waqhubeka uMpofu wathi, bakhona abathi isiNdebele siyasilela ekuchazeni izinto ezithile ekukhulumeni. Hatshi, asisileli. Ulimi luyakheka lunoniswe ngezinye izindimi njengoba lamhla silamabhayisikili, lamabhodo, lezimota okwakungekho esiNdebeleni, kodwa kwangena olimini kuvela kwezinye izindimi. 


Abagida Isitshikitsha

Esephatha ngamasiko wathi aveza abantu lobunjani babo. Akufanelanga athi fubalala amasiko. Kusuka kube lula ukuthatha amasiko abanye abantu siwenze awethu, sicine sesingasazazi ukuthi singobani. Wanika umzekeliso uMpofu owokuthi, esiNdebeleni imfa yinto esiyihloniphayo kakhulu. Nxa kufiwe, siyazibutha, kuthi loba sikhalela abafelweyo sichume, sihlale laphaya. Wathi omunye umnumzana owayefelwe kwathi abantu sebebegida bepesuka, wakhalima kabuhlungu esithi kutsho ukuthi bayathokoza yena efelwe. Yikutshiyana kwamasiko lokho.

  Zinengi-ke izibonelo aziphayo ngalokho ayekhuluma ngakho uMnu Mpofu, ebonisa ukuqakatheka kolimi lamasiko esiNdebele. Okunye okumqoka ngolimi lwesiNdebele lingazibalela ogwalweni lwakhe oluthi, SITHINI ISINDEBELE? Lwakhutshwa ngo2011 yiRadiant Publishing.   

Isikhulumi esihlonitshwayo sasinguPathisa Nyathi, umlobi wodumo ngembali yamaNdebele lamasiko ehlukeneyo elizweni. Yena wakhuluma kabanzi ngokuthi ‘AmaNdebele Ngobani?’ Wachaza kabanzi ngokuthi adabuka ngaphi lokuthi iNkosi uMzilikazi wasibutha kanjani isizwe samaNdebele. Usungazibalela uzizwele indaba yonke ku- IGugu LikaMthwakazi, ugwalo olwalotshwa nguye umfokaNyathi lwakhutshwa ngabe Mambo Press ngo1996.   

Zinengi imbongi ezagiya ngezinkondlo zazo, uMethembe Mathuthu yena wayethula ehlaba umxwele isithi, ‘Uthuleleni Mthwakazi?’


Enye yezimbongi


Abatshaya ingungu labagidayo

Ayekhona amaqembu ahlabelayo lagidayo, kwakholiswa imigido yesiTshikitsha lamaBhiza.
Asizweni kuviki elizayo ukuthi kwaxoxiswana kwathiwani ngokuthi ulimi luvuselelwe luqiniswe.