UBUNTU “Uthi wenzeni umfokazana loya? Uvele kasimuntu!” “Ngumuntu sibili owenze lesosiga? Hayi-bo!” “Bakithi, vele akulamuntu laphayana! Oqotho sibili.” “Ubani? Akumangalisi. Lubhedani loluyana. Umuntu ngumfowabo lo osebenza edolobheni.” Siyabezwa abantu njalonjalo bekhuluma kanje lokunye okunengi. Umuntu uyini kanti? Lowo okuthiwa ngumuntu ngonjani hlabezulu? Ikanti kulalo umuntu kodwa okuthiwa kasimuntu. Ngonjani lowo? Sonke isidalwa esinjengawe lami singumuntu.…
IZAGA Isaga esithi inhlanzi itshelwe ngamanzi sande ukutshiwo nxa kuhlekwa umuntu obezithemba loba eziqakisa. Inhlanzi iphila kuhle emanzini. Emanzini kusekhaya impela. Iyathokoza, intsheze, itshelele njalo iphile kuhle. Sewake wabona inhlanzi ilapho okungelamanzi? Iyahawula. Iyabhinqika, izame kodwa kungavumi ukuntsheza ngoba ingekho emanzini, okulikhaya layo. Ingahlala okwesikhathi ingekho emanzini iyafa lokufa ngoba phela iphefumula kuhle nxa isemanzini.…
IZAGA Ngike ngabona abathile bemuli bexabana. Kwakungudade lomfowabo. Baqalisa bephikisana ngokuthile, baqala ukuthethisana, bacina sebebhakelana. Babesegumeni lakwabo. Udade wacina esekhulelwa ngumfowabo owayesemfuqele emdulini wambandezela lapho. Kuthe omunye ujaha owayezidlulela ebona owesifazana ekhanya ehlukunyezwa ngowesilisa, weza egijima wafika wasunduza lo owesilisa wayawela le. Kanti useqale impi. Endaweni yokuthi lo obekhulelwa ambonge, nango edobha isigodo emvavatha ngaso.…
UBUNTU Zinengi kakhulu izinto ezinhle ezibukekayo lezithandekayo ngobuntu bethu esintwini sakithi. Ngifisa ukubalisa ezinye zakhona kule inkundla. Kuqala, ubuntu bethu esintwini buthi kumele sibingelelane. Umuntu kaphonguvuka nje njengomvundla uphuma esixukwini usithi phulukundlu, angaze akwazi ukukhulumisa abanye. Kuyavukiswana ngokuthi, “Uvukile?” ekuseni. Emini kuyatshoniswana ngokuthi, “Utshona njani?” kumbe “Litshonile?” Ntambama nxa ususiya lala, awuphonguphuma nje utshiye abantu…
IZAGA Kwathi inhlanyelo yomumbu imila, ukhula lalo lwathi khonapho! UDube wayengananzelelanga kuhle ukubekwa kwamakhuba ngesikhathi sebusika. Abantwana babejikele lapho abajikela khona. Ngakho sekuyisikhathi sokuhlakula, amakhuba nkwe! Nango uDube esiyakweboleka komakhelwana uNdlovu. Webolekwa amakhuba amabili, uNdlovu watsho ukuba uzawaswela laye masinyane njengoba ukhula selubhahile emasimini. Kuthe bephakathi kokuhlakulela umumbu ngelanga lesithathu, thutshu umntakaNdlovu esithi uthunywe ukulanda…
